Zioła w psiej diecie - znaczenie i wpływ na zdrowie

Bez wątpienia sposób odżywiania zwierzęcia oraz jego kondycja zarówno psychiczna jak i fizyczna są ze sobą ściśle powiązane. Wraz z rozwojem fitoterapii przypisywanie ziołom konkretnych ról jest utrudnione, ponieważ w życiu codziennym zioła mają powszechne zastosowanie jako przyprawy, bez których dania byłby pozbawione charakterystycznego zapachu lub smaku. Zapominamy często, że ich dodatek ma wartość dodaną w postaci właściwości prozdrowotnych, o których czasem sami nie jesteśmy do końca świadomi.

Czym są zioła?

Zapiski głoszą, że zioła znane były już w czasach starożytnych, około 4000 lat p.n.e. Z definicji zioła/rośliny zielarskie to rośliny zawierające substancje wpływające na metabolizm ustroju zawierające szereg substancji, w tym olejki eteryczne (według definicji ISO – pachnące oleiste produkty otrzymywane z roślin). Wśród nich wyróżnić można:

- rośliny leczniczy,
- przyprawowe,
- a także wywołujące negatywny skutek na psie i kocie zdrowie, inaczej mówiąc trujące.

Zioła i ich działanie zdrowotne

Rośliny zielarskie możemy podzielić na 3 podgrupy (użytkowe). Wyróżniamy:

- rośliny lecznicze, gdzie ilość podaży jest kluczowe, ponieważ do tej grupy należą również rośliny zagrażającymi zdrowiu (należą do trucizn, a ich stosowania wymaga dużej wiedzy i umiejętności dozowania dawki),

- rośliny przyprawowe, nadające specyficzny smak i zapach jedzeniu pełniące również funkcje zdrowotne,

- rośliny olejkodajne, będące mieszaninami różnych związków chemicznych: aldehydów, estrów, ketonów, alkoholi czy węglowodorów, stosowane głównie jako przyprawy wzmagające apetyt i poprawiające trawienie, rośliny lecznicze, a także będące dodatkiem w przemyśle kosmetycznym czy perfumeryjnym.

Ważne związki w ziołach i ich znaczenie w kontekście zdrowia zwierząt

W ziołach obecne jest wiele prozdrowotnych związków, m. in.:

To tylko część z nich, które można wyróżnić w tych niesamowitych roślinach.

Fenolokwasy w ziołach – właściwości i działanie

Jedną ze znanych, niezmiernie istotnych substancji bioaktywnych jakie można znaleźć w ziołach są związki fenolowe. Należą do nich m.in. flawonoidy, kwasy fenolowe czy taniny.
Flawonoidy są jedną z ważniejszych grup polifenoli, które dzięki dużej różnorodności struktur chemicznych, wykazują szereg funkcji w roślinach.
Kolejną grupą związków fenolowych cechujących się bioaktywnymi właściwościami są kwasy fenolowe.

Najistotniejszą właściwością fenolokwasów jest działanie antyoksydacyjne, szczególnie jeśli chodzi o pochodne kwasu cynamonowego.

Mechanizm działanie przeciwutleniającego opiera się o:

a) hamowanie powstanie reaktywnych form tlenu (ROS) bądź azotu (RNS),
b) „zmiataniu wolnych rodników”,
c) chelatowaniu metali o charakterze prooksydacyjnym (miedź, żelazo),
d) zmniejszaniu działania enzymów przyspieszających reakcje utleniania.

Dzięki wyżej wymienionym zaletom, kwasy fenolowe posiadają właściwości chemoprotekcyjne (opóźniają procesy nowotworzenia) czy też wpływają na niwelowanie stanów zapalnych ustroju.

Co więcej działają:

- przeciwgorączkowo,
- przeciwreumatycznie (kwas salicylowy),
- przeciwwirusowo i przeciwbakteryjnie,
- immunostymulująco (zwiększenie produkcji przeciwciał IgG – kwas chlorogenowy, kawowy),
- przeciwgrzybiczo (kwas galusowy),
- żółciopędnie,
- przeciwhepatotoksycznie (kwas felurowy, wanilinowy, kawowy, chlorogenowy).

Jakie zioła można znaleźć w mokrej karmie Syta Micha?

Po konsultacjach ze specjalistą żywienia zwierząt, formuła mokrej karmy Syta Micha została wzbogacona o ważne z punktu żywienia zwierząt zioła. Wśród nich wyróżnić można bazylię, rozmaryn, koper włoski oraz szałwię.
Patrząc przez pryzmat zdrowotności związków znajdujących się w roślinach, wdrażanie ich do psiej czy kociej diety ma istotne znaczenie, nie tylko w kontekście poprawy jakości sensorycznej posiłków, a w szczególności pod kątem różnych zmian fizjologicznych lub chorób towarzyszących.

Bazylia dla psa

Pomimo, że istnieje rozmaita ilość odmian bazylii, słodka bazylia jest jednym z najbardziej dominujących ziół ze względu na swoje właściwości zdrowotne. W jego skład wchodzi niekiedy do 50 związków chemicznych o niebywałych właściwościach. Przede wszystkim bazylia to zawartość olejku – linalol. Oprócz tego w liściach bazylii występują flawonoidy (np. rutyna, kwercetyna, kemferol, luteolina), fenolokwasy (np. cynamonowy, wanilinowy, kawowy, chlorogenowy, rozmarynowy, ferulowy, galusowy) czy pochodne katechin (np. katechina, epikatechina).
Liście bazylii w swoim składzie posiadają ok. 16,3% białek, 4,7% tłuszczowców, 12,6% błonnika, 17,1% skrobi, 9,1% popiołu, 2–5% garbników, witaminy C i E oraz rutyny. Ponadto, obecne są również barwniki karotenoidowe (tj. zeaksantyna, luteina lub β-karoten) i chlorofilowe, prowitamina A oraz związki mineralne (sole wapnia czy potasu).
Zawiera także inne istotne składniki tj. witaminę A, C, mangan, miedź, wapń, magnez czy żelazo.

Bazylia dla psa - właściwości

Składniki czynne ziela bazylii:

- wpływają aktywująco na układ trawienny,
- pobudzają wydzielanie soku żołądkowego,
- wzmagają apetyt,
- usprawniają proces trawienie,
- zwiększają przyswajanie poszczególnych składników pokarmowych.

Szałwia dla psa

Szałwia należy do roślin wieloletnich o silnym, aromatycznym, kamforowym zapachu. Już w czasach starożytnej Grecji była ona używana w celach leczniczych.
W samych liściach występuje do 2,5% olejku eterycznego, z czego połowa stanowi tujon. Obok tujonu, głównymi składnikami olejku są: cyneol, kamfora, borneol, octan borneolu i pinen.
Poza tym liście zawierają gorzkie laktony (karnozol=pikrosalwina), kwas karnozolowy, rosmarol), kwas oleanowy, kwas ursolowy należące do triterpenów, flawonoidy, taniny oraz dużo cennych kwasów hydroksycynamonowych, takich jak rozmarynowy (tzw. garbnik Labiateae), chlorogenowy, kawowy.
Co więcej liście szałwii zawierają witaminy z grupy B, witaminę C, β-karoten, związki żywicowe oraz sole mineralne.

Szałwia dla psa - właściwości

Co więcej wykazano, że kwas ursolowy obecny w szałwii odpowiada za niwelowanie stanów zapalnych.
Warto wspomnieć, że szałwia może być skutecznym wsparciem w leczeniu infekcji skóry oraz ucha ze względu na swoje właściwości przeciwgrzybicze.
Wszechstronność liści szałwii to również działanie profilaktyczne i wsparcie w schorzeniach jamy ustnej, dolegliwościach żołądkowych, wzdęciach i w biegunce.

Rozmaryn dla psa

Rozmaryn lekarski jest od dawna znanym surowcem zielarskim, mający szerokie zastosowanie.
Należy do ziół o największej aktywności antyoksydacyjnej, przeciwdrobnoustrojowej i konserwującej. Jego głównymi składnikami są garbniki oraz olejki eteryczne tj.:

- 1,8-cyneol
- borneol,
- estry borneolu,
- kamfora,
- pinen,
- verbenon,
- terpineol,
- kamfen.

Oprócz wyżej wymienionych związków, olejek rozmarynowy zawiera także inne związki m.in. p-cymen, linalol czy eugenol oraz metabolity wtórne, tj. taniny i garbniki, diterpeny, steroidy, fitosterole czy flawonoidy.

Rozmaryn dla psa - właściwości

Ponadto, rozmaryn:

- działa łagodząco na układ nerwowy,
- wykazuje działanie przeciwbakteryjne względem drobnoustrojów wywołujących próchnicę zębów,
- posiada zdolność chelatowania metali oraz wyłapywania już powstałych wolnych rodników.

Koper włoski dla psa

Koper włoski jest jednym z najpopularniejszych ziół na całym świecie, używanym już w czasach starożytnych.
Jest cennym źródłem witamin z grupy B oraz witamin rozpuszczalnych w tłuszczach – E i K. Wśród minerałów jakie można wyróżnić w składzie fenkuła są bor, wapń, miedź, mangan, potas, krzem, selen czy cynk. Obecność tych elementów przyczynia się do utrzymania mocnych kości oraz zapobiegania utraty masy kostnej.
Kopr włoski w diecie psa jest również cennym źródłem żelaza wpływającego na wzmożoną ilość powstawania czerwonych krwinek.

Koper włoski zawiera lotne związki, flawonoidy, związki fenolowe, kwasy tłuszczowe i aminokwasy.o składników bioaktywnych w koprze włoskim należą anetol, limonen, aldehyd anyżowy, pinen, mircen, fenchon, chawikol i cyneol wykazujące właściwości przeciwskurczowe, wspomagające trawienie, wiatropędne czy niwelujące wzdęcia.

Koper włoski dla psa - właściwości

W związku z podawaniem kopru włoskiego psu wspomagamy jego pracę wzroku oraz minimalizujemy ryzyko rozwoju stanu zapalnego, co jest szczególnie ważne w przypadku psich seniorów.
Fenkuł przeciwdziała wypadaniu sierści, a dzięki właściwościom przeciwzapalnym ułatwia zwiększa wchłanianie składników odżywczych z pożywienia.

Warto dodać, że niektórzy zielarze uważają koper włoski za środek pomagający złagodzić nietrzymanie moczu u psów po sterylizacji, działając na zaburzenia równowagi hormonalnej, które przyczyniają się do problemu.
Olejki lotne zawarte w koprze włoskim pobudzają błony śluzowe przewodu pokarmowego, zwiększają ruchliwość i perystaltykę jelit co jest niezmiernie ważne w przypadku psów z zaburzonym dobowym rytmem wypróżnień.

Zioła w diecie psa są ważne i jeśli tylko jest możliwe powinniśmy je wdrażać po wcześniejszej konsultacji z dietetykiem zwierzęcym. Warto jest również wybierać karmy, które takie dodatki roślinne posiadają.