Dieta oraz trening aktywny a zdrowe mięśnie psa

Dieta oraz trening aktywny a zdrowe mięśnie psa

Zdrowe mięśnie psa

Ruch jest nieodłącznym elementem funkcjonowania każdego psa. Spacer po lesie, zabawa na podwórku w pogoni za piłką czy wykonywanie ćwiczeń w sposób wyczynowy (agility) wymaga odpowiedniego odżywienia tkani mięśniowej oraz utrzymanie jej w dobrej kondycji (wydolność aerobowa i anaerobowa). Aby zaspokoić wymagania celem utrzymania masy mięśniowej psa kluczowym elementem będzie prawidłowe, zrównoważone żywienie.

Dobra kondycja Twojego psa

Na przestrzeni ostatnich lat nasza wiedza na temat żywienia, suplementacji, szkolenia oraz behawioru psa znacznie wzrosła. Ale czy tak samo chętnie przyswajamy wiedzę na temat prawidłowego utrzymania ich mięśni ?

Rola białka w diecie psa

Zarówno dla młodych psów, dorosłych i starszych, jak i psów sportowych ważnym elementem jest białko. Zbudowane z aminokwasów pełnią szereg funkcji w organizmie psa.

Główne funkcje białka:

  1. budulcowa/strukturalna (wchodzą w skład struktury tkanek, włosów, paznokci – kolagen, elastyna, keratyna),
  2. receptorowa/sygnałowa (pozwala na odbieranie bodźców ze środowiska zewnętrznego),
  3. transportowa (hemoglobina tlen, albuminy kwasy tłuszczowe, ferrytyna żelazo),
  4. odpornościowa (uczestniczą w zwalczaniu patogenów – białko ochronne: immunoglobuliny),
  5. motoryczna (zachowanie pracy mięśni oraz utrzymanie stabilności masy mięśniowej – aktyna, miozyna),
  6. hormonalna (koordynują funkcjonowanie organizmu – insulina, glukagon, somatotropina),
  7. katalityczna/enzymatyczna (przyspieszają przebieg reakcji biochemicznych - pepsyna, trypsyna),
  8. zapasowa (magazynują jony i cząsteczki innych związków i pierwiastków chemicznych).

Odpowiednia ilość, jakość i funkcjonalność białek wpływa na prawidłowy wzrost i rozwój oraz regenerację uszkodzonych tkanek.

Jakie składniki powinny być podstawą żywienia psa?

Tabela jest porównaniem zapotrzebowania na węglowodany, białko i tłuszcze człowieka i psa.

Podstawy żywienia - Białka w diecie psa

Na prawidłowe funkcjonowanie mięśni psa wpływa wiele czynników. Za podstawowe uznaje się dietę i aktywność fizyczną dobraną do wieku, stanu zdrowia i rasy.

Ważnym i decydującym aspektem jest wiek psa. Wśród szczeniąt, psów starszych oraz sportowych podstawą budowania i wzmacniania tkanki mięśniowej, która pozwoli na ich prawidłowe funkcjonowanie jest dobrej jakości białko podawane wraz z codzienną dietą. Najlepszym źródłem dostarczanych protein będzie białko pochodzenia zwierzęcego, czyli mięso i produkty pochodzenia zwierzęcego. Budowanie czy utrzymanie prawidłowej masy mięśniowej to przede wszystkim pokrycie zapotrzebowania wszystkich aminokwasów niezbędnych wraz z posiłkiem.

Rodzaj białka w diecie psa

Wzrost nowej tkanki jest szczególnie ważny u szczeniąt i suk w ciąży i w czasie laktacji oraz psów trenujących, dlatego też potrzebują oni zwiększonej dziennej dawki białka każdego dnia. Również wśród starszych psów, u których może wystąpić proces sarkopenii kojarzony z procesem starzenia się organizmu, w którym również należy zadbać o odpowiednie odżywienie tkanki mięśniowej.

Co uznajemy za produkt o wysokiej wartości biologicznej produktów?

Wartość biologiczna to jedno z ważniejszych określeń samej wartości odżywczej produktów. Sama wartość odżywcza definiowana jako zawartość, zbilansowanie, strawność oraz wchłanialność składników odżywczych w racji pokarmowej celem pokrycia dziennego zapotrzebowania na wszystkie składniki .
Produkt lub surowiec uznawany jest za produkt o wysokiej wartości biologicznej jeżeli w jego składzie chemicznym będzie obecna większość niezbędnych składników odżywczych. Mięso uznaje się za surowiec o takiej wartości, jednak w zależności od jego pochodzenia zależą również proporcji poszczególnych jego składników odżywczych.

Do głównych walorów mięsa i produktów pochodzenia zwierzęcego (podrobów) jest zawartość białka . Waha się ona w przedziale między 16 a 22% wśród zwierząt rzeźnych. Porównując zawartość białka w wieprzowinie wynosi 15-21%, wołowinie 15-21%, drobiu 18-23%, natomiast wśród ryb to: 16-19%. Poddając je obróbce termicznej (ubytek wody) ta wartość może się zwiększyć nawet do 30%.

Ogromne znaczenie ma również strawność samego produktu, czyli stopień rozłożenia węglowodanów, białek i tłuszczów w przewodzie pokarmowym węglowodanów pod wpływem enzymów trawiennych.
Najwyższy współczynnik jest wśród wszystkich źródeł białka i tłuszczów (ponad 90%). Im wyższa strawność tym mniejsze straty energii ponoszone przez organizm w trakcie procesów trawienia oraz wchłaniania, co daje maksymalną możliwość spożytkowania jej na wykonywaną pracę przez zwierzaka . Dlatego też, mięso i produkty pochodzenia zwierzęcego powinny być podstawowym składnikiem w psiej i kociej diecie. Warto dodać, że białko pochodzące z mięs, ryb i drobiu jest znacznie łatwiej trawione niż białko pochodzenia roślinnego. Ponadto zawartość w roślinnych produktach wszystkich niezbędnych aminokwasów powoduje, że trudno jest tak ułożyć dawkę pokarmową dla zwierząt bazując jedynie na białku nieodzwierzęcym np. fasoli.

Ilość i jakość białka powinniśmy również dostosować do stanu zdrowia zwierzęcia . W przypadku psów czy kotów, które cierpią na niewydolność nerek, ilość białka powinna być ściśle kontrolowana. Utrzymywanie jej na niskim poziomie w znaczny sposób wspomoże leczenie i wpłynie korzystnie na samopoczucie zwierzęcia. Stosując białko w diecie powinno się ono charakteryzować wysoką strawnością dzięki czemu ograniczymy wytwarzanie szkodliwych metabolitów.

Tłuszcz zwierzęcy

Tłuszcz zwierzęcy różni się między sobą w zależności od gatunku zwierzęcia. Jego podstawową funkcją jest dostarczanie energii, co więcej wpływa on korzystnie za zdrowie ssaków poprzez z działanie kwasów tłuszczowych (nasycone (SFA), jednonienasycone (MUFA) i wielonienasycone (PUFA: n-6 i n-3), steroli (cholesterol) i witamin w nim rozpuszczalnych (A, E, D, K) . Jednonienasycone kwasy tłuszczowe (MUFA) mogą być syntetyzowane w organizmie zwierząt i wykorzystywane jako źródło energii. Wykazują one działanie przeciwne do nasyconych kwasów tłuszczowych (SFA), gdyż niwelują one niekorzystny wpływ na lipoproteiny i krzepliwość krwi. Co więcej obniżają one poziom LDL, chroniąc zasoby HDL w organizmie. Wielonienasycone kwasy tłuszczowe (PUFA) nie są wytwarzane przez organizm zwierząt. Brak układów enzymatycznych powoduje, iż muszą być dostarczone wraz z pożywieniem. Niezmiernie istotnym, wielonienasyconym kwasem tłuszczowym, ze względów oddziaływania na organizm jest sprzężony kwas linolowy (CLA) . Przypisuje się mu właściwości prozdrowotne takie jak przeciwdziałanie otyłości, zmniejszenie ryzyka chorób układu krążenia, zmniejszanie stanów zapalnych oraz zmian nowotworowych.

Jeśli właścicielowi zależy na dostarczeniu dobrego źródła energii o prozdrowotnych walorach, jako podstawowy elementy w diecie swojego pupila, powinien stawiać na mięso i produkty pochodzenia zwierzęcego. Można by pokusić się o stwierdzenie, że karma oparta na przeróżnych ilościach surowców pochodzenia zwierzęcego jest karmą o wyższej wartości odżywczej. Co więcej to również cenne źródło witamin i minerałów kluczowych dla prawidłowego funkcjonowania całego organizmu, w tym wszystkich mięśni.

Dobrym uzupełnieniem diety będą suszone mięsa pochodzące od różnych gatunków zwierząt lub gryzaki oparte o świeże mięso ze smakowitymi dodatkami. Co więcej wysiłek fizyczny obciąża kości i stawy zwierzaka, dlatego też podawanie smakołyków z glukozaminą, chondroityną lub innych produktów z obecnością przeciwutleniaczy i kwasów tłuszczowych o działaniu przeciwzapalnym wspomogą pracę całego układu ruchu naszego pupila.

 Funkcyjna kość do żucia na mocne stawy

Suszone mięsa dla psa

 
 
 

Psia fizjoterapia - masaż psa aktywnego

To jednak nie wszystko, co możemy zrobić dla naszych czworonogów. Warto do naszego codziennego dnia włączyć odrobinę…. Fizjoterapii.

Rehabilitacja psa nie ogranicza się tylko i wyłącznie do pracy z psem po zabiegowym, geriatrycznym , neurologicznym lub otyłym. Jest to także wspaniała forma zapobiegania problemom związanym z aparatem ruchu.

Masa mięśniowa u psa stanowi ok 50% całkowitej masy ciała. Mięśnie, oprócz najważniejszej roli, jaką jest aktywność ruchowa wykazują szereg innych funkcji. Aby pracowały prawidłowo warto swojemu psiakowi do codziennej rutyny wprowadzać masaż oraz ćwiczenia aktywne.

Jak działa masaż u psów?

Do najważniejszych zadań masażu należą:

  1. redukcja napięcie mięśniowe (likwiduje przykurcze powstałe podczas nadmiernego wysiłku, które powodują ból),
  2. poprawa krążenie krwi,
  3. zwiększenie przepływu tlenu,stymulacja wydzielania endorfin,
  4. pobudzanie mięśni do ‘działania’, jak i ‘uspokojenie’ po wysiłku,
  5. przyspieszenie regeneracji mięśni,
  6. poprawa świadomość ciała,
  7. działanie uspokajające,
  8. wzmacnianie więzi z właścicielem.

Widząc ile korzyści może przynieść 15 min masażu – warto spróbować.

Trening aktywny psów

Kolejnym wspaniałym sposobem na utrzymanie mięśni naszych psów w dobrej kondycji jest regularny trening aktywny. Podczas takiego treningu właściciel (po ocenie fizjoterapeuty) uczy się kiedy i w jaki sposób precyzyjnie pobudzać poszczególne mięśnie swojego psa.

Jak działa trening aktywny?

Jeśli mamy psa, któremu musimy wzmocnić mięśnie kręgosłupa (np. jamniki, które przez swoja budowę mają tendencje do dyskopatii) – dobieramy ćwiczenia odpowiednie dla tych właśnie partii mięśni.
Jeśli natomiast mamy do czynienia z psem, który powinien popracować nad mięśniami tylnych kończyn (np. u buldożków francuskich lub owczarków niemieckich) – wdrażamy ćwiczenia wzmacniające tył.

Czy trening aktywny to duże wyzwanie dla właściciela psa?

Absolutnie nie!
Trening aktywny może być wspaniałą zabawą! Dlaczego? Ponieważ w większości ćwiczeń pracujemy ze smakołykami J Nagroda i pozytywne wzmocnienie przy nauce ćwiczeń to nie tylko świetna forma spędzania czasu, ale także sposób na utrzymanie więzi psa z właścicielem oraz na wzmocnienie wybranych partii mięśni poprzez naprowadzanie psa na różne komendy oraz przeszkody. Taka forma rehabilitacji buduje także wzajemne zaufanie.

Przykłady ćwiczeń aktywnych z psem

  • komenda „siad-leż-wstań” – trening dla bioder,
  • slalom – wzmacnianie mięśni kręgosłupa oraz kończyn,
  • wchodzenie na schody – wzmacnianie tylnych łap,
  • komenda „ukłon” – wzmacnianie przednich łap,
  • powolne spacery po pochyłych powierzchniach – tak, to tez forma ćwiczeń.

Oczywiście ćwiczeń jest o wiele więcej. Naukę można zacząć zawsze, a uczyć może się każdy. Trzeba jednak pamiętać, że zanim wprowadzimy w nasze życie jakiekolwiek ćwiczenia – należy skonsultować je z fizjoterapeutą, który dobierze ich rodzaj i ilość w oparciu o stan zdrowia konkretnego psiaka.

Jak widzimy – mięśnie to nie tylko tkanka czy masa. To ruch, trening oraz dobre samopoczucie psa. Istotne jest również zbilansowane żywienie, dostosowane do wieku i rodzaju aktywności psa.


Tekst napisany przy współpracy z Paula Wyszyńska  Fizjoterapia małych zwierząt Lublin - Paula Wyszyńska

Bibliografia:

Bermingham E.N., Maclean P., Thomas D.G., Cave N.J., Young W., 2017. Key bacterial families (Clostridiaceae, Erysipelotrichaceae and Bacteroidaceae) are related to the digestion of protein and energy in dogs. PeerJ 5:e3019.Chiofalo B., Fazio E., Cucinotta S., Cravana C., 2019. Thyroid and Lipid Status in Guide Dogs During Training: Effects of Dietary Protein and Fat Content. Animals, 9, 9, 597.Dasiewicz K., Chmiel M., 2016. CHARAKTERYSTYKA TŁUSZCZÓW ZWIERZĘCYCH I ASPEKTY ZDROWOTNE ZWIĄZANE Z ICH SPOŻYWANIEM. POSTĘPY TECHNIKI PRZETWÓRSTWA SPOŻYWCZEGO 1.
Di Cerbo A., Morales-Medina J.C., Palmieri B., Pezzuto F., Cocco F., Flores G., Iannitti T., 2017. Functional foods in pet nutrition: Focus on dogs and cats. Research in Veterinary Science, Vol. 112, 161-166.
Hou Y., Wu G., 2018. Nutritionally Essential Amino Acids. Advances in Nutrition, Vol. 9, 6, p. 849–851.
Wilczak J., 2016. Białko w karmie, ale ile? Zoobranża [https://zoobranza.com.pl/bialko-w-karmie-ale-ile/].
Wilczak J., 2017. Mięso mięsu nie równe. Zoobranża [https://zoobranza.com.pl/mieso-miesu-nierowne/].